Trybunał Sprawiedliwości UE: oferty telekomów z nielimitowanym korzystaniem z wybranych aplikacji mogą naruszać unijne prawo

We wtorek Trybunał Sprawiedliwości UE dokonał pierwszej wykładni unijnego rozporządzenia o neutralności internetu na wniosek sądu w Budapeszcie. Sąd zwrócił się zwrócił się do Trybunału z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w sprawie wytoczonej węgierskiemu urządowi ds. komunikacji i mediów przez firmę telekomunikacyjną Telenor.

Telenor wprowadził do sprzedaży dwie oferty pakietowe z usługą internetową, w których transmisja danych przy korzystaniu z niektórych usług i aplikacji nie powoduje zużycia limitu internetowego. Natomiast po wyczerpaniu limitu korzystanie z innych aplikacji i usług poddawano „środkom polegającym na blokowaniu lub spowalnianiu transmisji danych”.

Węgierski urząd ds. komunikacji i mediów wszczął postępowania sprawdzające, czy takie oferty są zgodne z rozporządzeniem unijnym z listopada 2015 roku o tzw. neutralności internetu. Orzekł, że obie oferty naruszają powszechny obowiązek równego traktowania i niedyskryminacji transmisji danych, ustanowiony w art. 3 ust. 3 tego rozporządzenia i nakazał Telenoromowi wycofanie ofert. Telekom zaskarżył decyzje do sądu, a ten zwrócił się o stanowisko do Trybunału Sprawiedliwości UE.

Trybunał daje wykładnię rozporządzenia o neutralności internetu

Po rozpatrzeniu tej sprawy Trybunał Sprawiedliwości UE w odniesieniu w pierwszej kolejności do wykładni art. 3 ust. 2 rozporządzenia o neutralności internetu w związku z art. 3 ust. 1 tego rozporządzenia zwrócił uwagę, że drugi z tych przepisów stanowi, iż prawa, które gwarantuje on użytkownikom końcowym usług dostępu do Internetu, mogą być wykonywane „za pośrednictwem usługi dostępu do internetu" oraz że pierwszy z przywołanych przepisów wymaga, aby taka usługa nie tworzyła ograniczeń w korzystaniu z tych praw.

Z kolei z art. 3 ust. 2 wspomnianego rozporządzenia wynika, że usługi danego dostawcy dostępu do Internetu powinny być oceniane w świetle tego wymogu przez krajowe organy regulacyjne i pod kontrolą właściwych sądów krajowych, z uwzględnieniem zarówno umów zawieranych przez tego dostawcę z użytkownikami końcowymi, jak i stosowanych przez niego praktyk handlowych

W tym kontekście Trybunał, po przedstawieniu szeregu wyjaśnień ogólnych dotyczących znaczenia pojęć „postanowienia umowne”, „praktyki handlowe” i „użytkownicy końcowi”, którymi posługuje się rozporządzenie, stwierdził, że zawieranie umów, na mocy których klienci wybierają oferty pakietowe łączące „stawkę zerową" oraz środki polegające na blokowaniu lub spowolnieniu transmisji danych, związane z korzystaniem z pozostałych usług i aplikacji, innych niż szczególne usługi i aplikacje objęte „stawkę zerową", może prowadzić do ograniczenia korzystania przez użytkowników końcowych z ich praw w rozumieniu art. 3 ust. 2 tego rozporządzenia, na istotnej części rynku.

- Tego rodzaju oferty pakietowe mogą bowiem zwiększać korzystanie z aplikacji i usług uprzywilejowanych, a w związku z tym powodować mniejsze zainteresowanie korzystaniem z innych dostępnych aplikacji i usług, biorąc pod uwagę środki, za pomocą których dostawca usług dostępu do Internetu czyni korzystanie z nich trudniejszym technicznie, jeśli nie niemożliwym. Ponadto, im większa jest liczba klientów, którzy zawierają takie umowy, tym większe jest prawdopodobieństwo, że skumulowane skutki takich umów - biorąc pod uwagę ich skalę -mogą prowadzić do znacznego ograniczenia korzystania przez użytkowników końcowych z ich praw lub nawet podważyć samą istotę tych praw - stwierdzono w komunikacie Trybunału.

W drugiej kolejności, odnośnie do wykładni art. 3 ust. 3 rozporządzenia 2015/2120, Trybunał wskazał, że stwierdzenie niezgodności z tym przepisem nie wymaga przeprowadzenia żadnej oceny oddziaływania środków polegających na blokowaniu lub spowalnianiu transmisji danych na korzystanie przez użytkowników końcowych z ich praw. Przepis ten nie ustanawia bowiem takiego wymogu w celu dokonania oceny przestrzegania sformułowanego w nim powszechnego obowiązku równego i niedyskryminującego traktowania transmisji danych.

Ponadto Trybunał orzekł, że w sytuacji, gdy środki polegające ma spowolnieniu lub blokowaniu transmisji danych opierają się nie na obiektywnych różnicach między wymogami technicznymi w zakresie jakości usług niektórych szczególnych kategorii transmisji danych, lecz na względach natury handlowej, środki te jako takie należy uznać za niezgodne z tym przepisem.

- W konsekwencji oferty pakietowe, takie jak oferty poddane kontroli sądu krajowego, mogą co do zasady naruszać zarówno art. 3 ust. 2, jak i art. 3 ust. 3 rozporządzenia 2015/2120, przy czym właściwe organy i sądy krajowe mogą bezpośrednio badać je w świetle drugiego z przywoływanych przepisów - stwierdził Trybunał Sprawiedliwości UE.