Telewizja najważniejszym źródłem informacji

Europejskie badania preferencji widzów przeprowadzone w grudnia b.r. na zlecenie UPC przez instytut Research International ujawniają różnice pokoleniowe w zachowaniach telewizyjnych.

Starsi Europejczycy spędzają przed telewizorami więcej czasu niż młodsi i częściej nagrywają swoje ulubione programy. Zapytani, po co oglądają telewizję, Europejczycy w wieku 50 lat i więcej odpowiedzieli, że dla informacji, podczas gdy ludzie młodsi (16-29 lat) dla rozrywki. Spośród krajów europejskich najlepiej poinformowana chce być Polska. Ponad 3/4 Polaków wskazuje tę funkcję telewizji jako najważniejszą (ponad połowa młodych, przy europejskiej średniej 35%, oraz ponad 80% starszych).
Chociaż Europejczycy mają sceptyczny stosunek do tego, co mówi się w telewizyjnych programach informacyjnych (tylko 21% uważa, że są zawsze lub przeważnie prawdziwe), to jednak, bez względu na wiek, postrzegają je jako najbardziej wiarygodne źródło informacji (52%), wskazując w drugiej kolejności na radio (18%), oraz prasę (15%). Ze wszystkich Europejczyków Polacy należą do najbardziej sceptycznych w stosunku do telewizyjnych programów informacyjnych (42%), obok Francuzów (56%), a najmniej sceptyczni są Szwajcarzy (17%).

Prawie 3/4 Polaków ogląda programy na temat polityki krajowej. Jest to najwyższy wskaźnik w Europie, gdzie średnio ogląda je tylko 40% widzów. Jednak nie tylko sprawy wewnętrzne leżą nam na sercu. Spośród wszystkich krajów naszego kontynentu to właśnie w Polsce najchętniej poszukuje się w telewizji informacji na temat wydarzeń w polityce europejskiej.

Polacy, choć mają, obok Francuzów, najbardziej sceptyczny w Europie stosunek do wiadomości podawanych przez telewizję, przyznają, że mają one wpływ na ich preferencje wyborcze i rzadko korzystają z innych mediów w poszukiwaniu wiarygodnych informacji. Biorąc pod uwagę, że Polacy w większym stopniu ufają programom informacyjnym w telewizji publicznej niż w komercyjnych (szczególnie ludzie starsi), nie dziwi wybór Kamila Durczoka na najbardziej popularnego dziennikarza.   

Większość Europejczyków (48%) uważa za równie wiarygodne wiadomości podawane zarówno przez stacje telewizji publicznej, jak i komercyjnej, a 41% ma więcej zaufania do wiadomości podawanych przez stacje publiczne. Jednak tylko trochę ponad 1/4 Polaków uważa programy informacyjne Telewizji Polskiej za najbardziej wiarygodne, choć to i tak więcej niż liczba widzów, dla których najbardziej wiarygodne są wyłącznie wiadomości stacji komercyjnych. Ponad połowa z nas ufa na równi telewizji publicznej i stacjom komercyjnym.

- Zwracam uwagę na najważniejszy bodaj rys tego badania: jesteśmy wśród liderów (3 miejsce) tych narodów, w których wyraża się relatywnie największe zaufanie do telewizji komercyjnej (chociaż publicznym nadawcom nadal wierzy więcej osób). Jeśli połączymy to z faktem, że jesteśmy krajem „rządzonym przez telewizję” (bo Polacy uznają to medium za najbardziej wiarygodne źródło informacji), to już tylko krok od stwierdzenia o poważnym kryzysie idei telewizji publicznej. Ona musi się radykalnie zmienić, ale byłoby bardzo źle, gdyby Polacy przestali jej potrzebować - komentuje prof. dr hab. Wiesław Godzic ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej.

Generalnie młodsi widzowie nie wykazują zainteresowania programami na temat polityki krajowej czy międzynarodowej: tylko 17% najmłodszych widzów stara się takie programy oglądać w porównaniu do 44% Europejczyków w wieku lat 50 lub więcej. W Polsce trend wsród młodych widzów jest inny: aż 58% z nich interesuje się wydarzeniami politycznymi w kraju, a 37% polityką europejską.

To samo dotyczy programów religijnych: jedynie 8% młodych Europejczyków ogląda programy religijne w porównaniu do 23% starszych wiekiem widzów europejskich. Natomiast niemal połowa młodych widzów w Europie uważa, że w ogóle nie należy nadawać programów religijnych w telewizji. W Polsce 15% młodych widzów ogląda pogramy religijne w porównaniu do 53% widzów starszych. 76% z nich uważa, że telewizje powinny nadawać programy religijne, a 24%, że nie powinno być takich programów w TV.

Najwięcej czasu na oglądanie telewizji poświęcają Francuzi: 70% przez ponad dwie godzinny dziennie. W Szwajcarii ten procent wynosi tylko 31%. Starsi widzowie oglądają telewizję więcej niż młodzi: 62% widzów w wieku lat 50 lub więcej ogląda telewizję przez ponad dwie godziny dziennie w porównaniu z 47% widzów w wieku od 16 do 29 lat. W Polsce 47% widzów deklaruje, że ogląda telewizję codzienne przez ponad 2 godziny. Wśród widzów młodych procent ten wynosi 41, a wśród widzów starszych - 60.

Na pytanie, czy interesują ich programy typu reality show większość Europejczyków deklaruje, że nie (64%). W Polsce 31% widzów młodszych jest zainteresowanych reality shows, ale ogląda je jedynie 16%. Wśród starszych widzów (50+) tylko 7% jest zainteresowanych i je ogląda, a 6% deklaruje zainteresowanie, ale raczej takich programów nie ogląda. Brak zainteresowania programami typu reality show lub niechęć do takich programów deklaruje 69% widzów młodych i aż 88% widzów starszych.

 - Jak to jest: „Big Brother” kilka lat temu odniósł sukces, a w każdym sezonie znajdujemy w każdej ramówce programy zbliżonego do tego gatunku. Zapewne jest tak, że ta nutka konserwatyzmu ma spowodować, że czujemy się nieco lepsi od pozostałych nacji. (…) Tak więc: oglądamy, wiedząc, że oglądamy programy złe i tak też o nich się wypowiadamy - dodaje prof. dr hab. Wiesław Godzic.

Najbardziej popularnym dziennikarzem publicystycznym w Polsce jest Kamil Durczok, dziennikarz Telewizji Polskiej. Aż 54% Polaków wskazało właśnie jego. 18% głosów poparcia otrzymał Tomasz Lis z Telewizji Polsat, a 10% Monika Olejnik, dziennikarka Telewizji Polskiej.

Badanie, koordynowane przez instytut Research International, zostało przeprowadzone w listopadzie br. na grupie ponad 6 000 telewidzów we wszystkich 14 krajach europejskich, w których UPC dostarcza usługę telewizji kablowej, czyli w Holandii, Francji, Szwajcarii, Austrii, Irlandii, Norwegii, Szwecji, Belgii, Rumunii, Polsce, na Węgrzech, w Czechach i na Słowacji oraz w Słowenii.

Badania w poszczególnych krajach koordynowała firma Research International.

Firma Lightspeed Research (Londyn) zorganizowała internetowe badanie panelowe dla: Holandii, Francji, Austrii, Szwecji, Norwegii, Belgii, Szwajcarii i Irlandii.
Wszystkie inne kraje użyły następujących lokalnych agencji badań:
Polska: Pentor / członek Research International,
Węgry: Hoffman Research / członek Research International,
Słowenia: Hoffman Research / członek Research International,
Czechy: Opinion Window / członek Research International,
Słowacja: Opinion Window / członek Research International,
Rumunia: MIA marketing international LTD. (wspólpraca z Research International).