Spada zaufanie do mediów, rośnie liczba subskrypcji. W Polsce TVN i Onet najpopularniejszymi źródłami newsów

Ukazała się dziewiąta edycja raportu „Digital News Report” przygotowanego przez Reuters Institute for the Study of Journalism, który przedstawia stan mediów na całym świecie w 2020 r. Jak podają autorzy na potrzeby opracowania przebadano metodą internetową 80 tys. użytkowników w 40 krajach.

Media w pandemii

W raporcie zaznaczono, że podstawowe sondaże zostały przeprowadzone w okresie od stycznia do lutego 2020 r., a więc jeszcze przed głównym uderzeniem pandemii koronawirusa. Tymczasem, jak podkreślają autorzy koronawirus spowodował poważny kryzys na rynku mediów, a także istotne zmiany w odbiorze informacji przez użytkowników. Dlatego Reuters Institute for the Study of Journalism dokonał w kilku wybranych krajach dodatkowych badań dotyczących wpływu pandemii na rynek medialny.

Czytaj także: W kryzysie teorie spiskowe rozprzestrzeniają się jak wirus. "Naukowcy też w nie wierzą"

W ostatnich latach telewizja jako źródło informacji systematycznie traciła popularność na rzecz wydawców internetowych. Jednak w dobie koronawirusa ten układ uległ zmianie. Na przykładzie Niemiec widać, że w kwietniu br. 72 proc. użytkowników czerpało informacje przede wszystkim ze stacji telewizyjnych, podczas gdy gdy internet był do tego wykorzystywany przez 69 proc. odbiorców. Największe straty (z 33 do 26 proc.) zanotowała prasa, zyskały zaś media społecznościowe.

Na innych rynkach sytuacja była nieco inna. Telewizja co prawda zwiększała liczbę odbiorców newsów, jednak pozostawała wiceliderem w zestawieniu z internetem jako źródłem informacji.

Jeśli chodzi o najbardziej zaufane źródła dostarczające wiedzy na temat pandemii koronawirusa zgodnie z raportem media znalazły się na 4. pozycji. W informacje dostarczane przez wydawców wierzy 59 proc. respondentów, zaś 18 proc. nie ma do nich zaufania. Pod tym względem segment medialny wyprzedzają naukowcy oraz lokalne i globalne organizacje zajmujące się zdrowiem.

Według raportu dla młodych użytkowników ważnym źródłem wiadomości o koronawirusie jest internet, a w nim segment mediów społecznościowych. Badania wskazują, że dla respondentów w wieku 18 – 24 lata w wybranych krajach najważniejszym źródłem newsów o Covid-19 jest Instagram, który wyprzedza Snapchata i TikToka.

Media tracą zaufanie

Tegoroczna edycja „Digital News Report” potwierdziła widoczny od kilku lat trend, zgodnie z którym maleje zaufanie do mediów informacyjnych, rośnie z kolei obawa użytkowników przed fake newsami i ich dezorientacja związana z szerzeniem się dezinformacji.

Zgodnie z opracowaniem obecnie ogólnie tylko 38 proc. respondentów ufa informacjom z mediów, co oznacza spadek o 4 proc. w porównaniu z poprzednim raportem. 46 proc. użytkowników (w dół o 3 proc.) wierzy mediom z których korzysta  na co dzień, 32 proc. ufa w informacje przedstawiane w wyszukiwarkach, a jedynie 22 proc. w newsy pojawiające się w mediach społecznościowych.

Największe zaufanie do informacji medialnych (56 proc.) widać w Finlandii i Portugalii. Największy spadek pod tym względem zanotowano w Hong Kongu (o 16 proc.), Chile (15 proc.) oraz Wielkiej Brytanii (12 proc.). Polska znajduje się w tym zestawieniu powyżej średniej – w naszym kraju informacjom z mediów ufa 45 proc. respondentów.

Badanie Reutersa wykazuje też, że użytkownicy mediów są w przeważającej części zdezorientowani w świecie, w którym szerzy się zjawisko dezinformacji. 56 proc. respondentów wyraża obawy przed rozróżnieniem co wśród napotykanych przez treści jest prawdą, a co fake newsem.

Największy odsetek tego typu obaw (84 proc.) występuje w Brazylii, Portugalii i Kenii (po 76 proc.). W tym zestawieniu Polska znajduje się na dalekiej pozycji – tylko 45 proc. respondentów wyraża obawy związane ze zjawiskiem dezinformacji.

Według badania jako największe źródło fake newsów (40 proc.) postrzegane są media społecznościowe, na kolejnych miejscach znalazły się internetowe serwisy newsowe (20 proc.), komunikatory (14 proc.) oraz wyszukiwarki (10 proc.).

37 proc. badanych przyznało, że najwięcej fałszywych informacji na temat koronawirusa spotkało na Facebooku i Twitterze, 32 proc. zetknęło się z fake newsami w komunikatorach, zaś 26 proc. w serwisach wideo.

Płatne subskrypcje w górę

Autorzy raportu zaznaczają, że na przestrzeni ostatnich miesięcy coraz więcej wydawców zaczyna stosować płatny dostęp do oferowanych przez siebie treści, jednak użytkownicy nie odrzucają tego modelu dostępu do materiałów ukrytych za paywallem.

Po spadku liczby płatnych subskrybentów w 2019 r. obecnie 13 proc. respondentów w wybranych 9 krajach przyznało, że płaci za dostęp do informacji online. Jeszcze większy odsetek takich użytkowników (20 proc.) zanotowano w Stanach Zjednoczonych.

Największa liczba płatnych subskrybentów serwisów internetowych występuje w Norwegii (42 proc. po wzroście o 8 proc.) oraz Szwecji (27 proc.). Na tej liście wysoko jest także Polska. Podobnie jak w USA 20 proc. respondentów w naszym kraju przyznaje, że płaci abonament za możliwość korzystania z treści pochodzących od wydawców.

Zgodnie z raportem na przykładzie kilku rynków widać które tytuły prasowe cieszą się wśród użytkowników największą popularnością w swoich cyfrowych wersjach. W Wielkiej Brytanii liderem jest „The Times” (39 proc. respondentów ma tam abonament), w USA na szczycie jest „New York Times” (39 proc.), zaś w Norwegii na 1. miejscu znajdują się lokalne tytuły prasowe (64 proc.).

Jednocześnie z tendencją wzrostową w liczbie płatnych subskrybentów rośnie liczba użytkowników agregatorów newsów dostępnych w internecie. W USA odsetek respondentów korzystających z platformy Apple News wzrósł do 11 proc. (29 proc. w wypadku użytkowników iPhone’ów), zaś w Wielkiej Brytanii do 8 proc.

W raporcie podano, że w wybranych sześciu krajach wśród agregatorów newsów na szczycie znajduje się Google News (korzysta z niego 23 proc. respondentów), na 2. miejscu jest Apple News (7 proc.), zaś podium zamyka platforma Upday (5 proc.).

Raport wskazuje, że większość odbiorców newsów woli korzystać z nich w formie tekstu, na kolejnym miejscu jest format wideo, zaś na 3. pozycji – audio. Proporcje są różne w zależności od regionu świata.

W wypadku treści wideo newsy w tym formacie są najpopularniejsze w Turcji (95 proc.), Kenii (93 proc.) oraz na Filipinach i w Hong Kongu (89 proc.). Polska pod tym względem znajduje się w górnej części stawki – w naszym kraju 75 proc. respondentów przyznaje się do odbierania newsów w formie nagrań wideo.

TVN i Onet najpopularniejsze, dominuje internet

„Digital News Report 2020” zawiera także krótką analizę sytuacji mediów w Polsce. Zgodnie z nią obecnie w naszym wśród tradycyjnych wydawców oferujących newsy największą popularnością cieszą się kanały informacyjne stacji TVN – 50 proc. respondentów przyznaje, że przynajmniej raz w tygodniu ogląda jej programy. Na 2. miejscu znalazło się RMF FM (44 proc.), zaś podium zamyka Polsat News z wynikiem na poziomie 34 proc.

Jeśli chodzi o polskie media cyfrowe to największą popularność osiągnął Onet (55 proc.), który wyprzedza WP (48 proc.) oraz internetowy serwis TVN24.

Dla Polaków najważniejszym źródłem newsów jest segment online, obecnie korzysta z niego 87 proc. respondentów. Internet wyprzedza telewizję (75 proc.) oraz media społecznościowe (66 proc.). Stałe spadki notuje obszar prasy drukowanej (obecnie 24 proc.).

Z kolei jeśli chodzi o rodzaj urządzeń, z których użytkownicy w Polsce korzystają z dostępu do newsów, to na czele są smartfony (79 proc.), zaś komputery są w trendzie spadkowym, obecnie 69 proc. użytkowników posługuje się nimi przy odbiorze informacji.

W wypadku mediów społecznościowych jako źródeł newsów obecnie największą popularnością cieszy się u nas Facebook (65 proc. respondentów po wzroście o 4 proc.), na 2. miejscu jest YouTube (36 proc. po spadku o 3 proc.), na 3. pozycji jest zaś Facebook Messenger (24 proc, w górę o 2 proc.).

Obecnie medium informacyjnym, które cieszy się największym zaufaniem Polaków jest RMF FM (72 proc.), który wyprzedza Radio Zet (69 proc.) oraz lokalne wydania prasy (66 proc.).

Czytaj także: Google usunął z Youtube ponad 2,5 tys. dezinformacyjnych kanałów związanych z Chinami