S jak seks, P jak przemoc, czyli nowe rozporządzenie KRRiT

Rozporządzenia będą musiały przestrzegać serwisy zarejestrowane w Polsce. To np. Canal+ online, Player czy Polsat Box Go. Nie obejmuje ono zagranicznych platform streamingowych typu Netflix, Amazon Prime Video, HBO Max czy Viaplay. Ich systemy oznaczeń są zależne od krajów, w których zarejestrowały działalność i uzyskały licencję. W przypadku Netfliksa to Holandia, a w przypadku HBO Max Czechy.  Zagraniczne serwisy streamingowe często precyzyjniej niż to wynika z rozporządzenia KRRiT określają potencjalne zagrożenia dla rozwoju małoletnich. Poza seksem, wulgaryzmami, przemocą, nadużywaniem alkoholu czy narkotyków, informują za pośrednictwem napisów po uruchomieniu poszczególnej pozycji programowej chociażby o scenach samobójstwa mogących zagrozić osobom z depresją albo o ujęciach z migającym światłem, które mogą zaszkodzić widzom z padaczką.

Zakaz promocji seksu z przypadkową osobą

W nowym rozporządzeniu znajdują się symbole graficzne znane z linearnej telewizji. Treści bez ograniczeń wiekowych nie trzeba oznaczać żadnym symbolem. Takowy obowiązek istnieje w przypadku produkcji dostępnych dla małoletnich od 12 lat, małoletnich od 16 lat (oliwkowe i pomarańczowe kwadraty) i od 18 lat (czerwony kwadrat z kluczykiem).

Regulator pisze w rozporządzeniu, że osoby poniżej 12 roku życia nie powinny oglądać patologicznych form współżycia społecznego lub sprowadzających wizję świata do zachowań seksualnych lub erotyki, a zwłaszcza prezentujących je w sposób prymitywny, uproszczony lub brutalny. Nie można prezentować zachowań seksualnych oderwanych od uczuciowych potrzeb człowieka, ani prezentować wizję dorosłości eksponującą nadmiernie przemoc lub pokazywać zachowań nagannych bez jednoznacznych ocen etycznych. W tej grupie wiekowej zakazane jest aprobowanie manipulowania ludźmi w celu osiągnięcia osobistych korzyści i prezentowanie przedmiotowego traktowania ludzi lub zwierząt. Nie można promować zachowań konsumpcyjnych i hedonistycznych przedstawiając takich postaci jako bohaterów. Zabronione jest też aprobowanie zażywania narkotyków lub innych uzależnień (od mediów społecznościowych, gier, hazardu i seksu). Nie można promować zachowań zagrażających życiu lub zdrowiu (szybka jazda samochodem, intymne kontakty z nieznajomymi, spożywanie narkotyków) i dostarczać silnych wrażeń związanych z obrazami przemocy lub seksu.

Zobacz także: KRRiT i rząd chcą edukacji medialnej. Podpisano porozumienie

Dla nieletnich poniżej 16 roku życia przewidziano podobne ograniczenia. W rozporządzeniu czytamy, że produkcje adresowane dla tej grupy wiekowej nie powinny zawierać usprawiedliwiania przemocy, dyskryminacji, obrazów seksu lub przemocy (w tym agresji fizycznej lub łamania norm moralnych) jako źródła lub wyznacznika sukcesu życiowego bohatera lub zachowań seksualnych albo przemocowych jako formy nagrody lub oznaki życiowego sprytu. Nie można ukazywać obrazów aktywności seksualnej w oderwaniu od uczuć wyższych (np. seks z przypadkową osobą, seks dla osiągnięcia korzyści materialnych lub społecznych, seks dla rozładowania napięcia emocjonalnego). Zakazane jest aprobowanie przyjmowania środków psychoaktywnych, usprawiedliwianie wandalizmu lub przemocy wobec zwierząt. Poprzednie rozporządzenie obowiązywało od 2013 roku.

KRRiT nie wyciągnie konsekwencji wobec HBO Max i Netfliksa

Nowością w rozporządzeniu KRRiT są symbole graficzne ostrzegające przed konkretnymi zagrożeniami. Za pośrednictwem szarawych kwadratów z literkami P, S, W, N serwisy streamingowe mają ostrzegać przed przemocą, seksem, wulgaryzmami i narkotykami. Na platformy, które nie zastosują się do rozporządzenia może zostać nałożona kara. W przypadku zagranicznych serwisów nie będzie to praktycznie możliwe, gdyż podlegają jurysdykcji innych regulatorów. Często bardziej liberalnych niż KRRiT.

W Netfliksie czy HBO Max wiele produkcji z przemocą lub nadużywaniem alkoholu jest oznaczonych jako dostępnych od 16 lub nawet 13 roku życia. Chociażby serial „Stewardesa” z HBO Max, którego główna bohaterka w 1 sezonie często pije alkohol i uprawia przygodny seks. - Bazę do informacji do określenia ratingu otrzymujemy od producentów filmów i seriali. Finalne oznaczenia wiekowe, które są zawarte dla poszczególnych treści programowych zawartych w HBO Max, są stosowane zgodnie z zasadami prawa czeskiego przez dział programowy dostawcy usług medialnych, który działa zgodnie z prawem tego kraju. Informacje dotyczące czeskiego dostawcy usługi medialnej znajdują się w Warunkach korzystania zamieszczonych na www.hbomax.com. Zasady działania serwisu w tym zakresie nie zmieniły się od momentu uruchomienia HBO GO w Polsce i kontynuowane są po rebrandingu w HBO Max - informuje portal Wirtualnemedia.pl Agnieszka Niburska, Agnieszka Niburska, PR Director CE w HBO Max EMEA.

W przeszłości do KRRiT wpływały już skargi np. na przemoc w serialu „Squid Game” Netfliksa. - W odpowiedzi poinformowano, że platforma Netflix stwarza możliwość ograniczenia dostępu nieletnim odbiorcom do konkretnych treści, dzięki czemu rodzice i opiekunowie mają kontrolę nad tym, co oglądają ich dzieci. Rodzic zakładając dziecku profil na tej platformie, może ustawić ograniczenia korzystania z konkretnych, niepożądanych treści - tłumaczyła wówczas Teresa Brykczyńska, rzeczniczka KRRiT.