Państwowa fundacja przejmie TVN? „Poprawka Kukiz’15 jest dziurawa”

W poniedziałek odbędzie się posiedzenie połączonych komisji: Kultury i Środków Przekazu, Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Ustawodawczej, na którym rozpatrywana będzie ustawa nazywana „Lex TVN”. Przyjęty wcześniej przez Sejm projekt zakazuje sprawowania bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad koncesjonowaną w Polsce stacją przez spółkę spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego. TVN jest kontrolowany przez Polish Television Holding z siedzibą w Amsterdamie, który należy z kolei do amerykańskiego Discovery. Jeśli przepisy wejdą w życie to Amerykanie będą mieli nieco ponad pół roku na odsprzedanie większościowego pakietu akcji w TVN.

Poprawkę Pawła Kukiza można łatwo obejść

Przeciwnicy „Lex TVN” obawiają się, że po wejściu w życie ustawy stacja trafi do spółki Skarbu Państwa, takiej jak KGHM, PKO BP czy PKN Orlen, który niedawno kupił wydawnictwo Polska Press. Podobne przejęcie TVN ma uniemożliwić przyjęta przez Sejm poprawka Kukiz’15.

Zrzeszająca operatorów kablowych Polska Izba Komunikacji Elektronicznej zamówiła w Kancelarii Prawnej Media opinię m.in. w tej sprawie.

- Wysłaliśmy do Senatu swoje stanowisko w sprawie Lex TVN. Poruszyliśmy w nim wiele spraw. Uważamy, że ustawa powinna zostać odrzucona w całości. Jeśli nie w całości, to przynajmniej powinny zostać uwzględnione poprawki, które zostały zgłoszone. Poprawka zgłoszona przez Kukiz'15 jest dziurawa. Zwróciliśmy się do senatorów, żeby wzięli to pod uwagę. Wpisanie do ustawy, że spółki Skarbu Państwa nie będą mogły przejmować stacji telewizyjnych to zbyt mało - mówi portalowi Wirtualnemedia.pl Jerzy Straszewski, prezes PIKE.

Państwowe molochy mogą założyć fundację

Zdaniem radcy prawnego, który był jedną z osób pracujących nad opinią spółki Skarbu Państwa mogłyby łatwo ominąć poprawkę Kukiz’15.

- Art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji zakazuje niektórym podmiotom nabywania udziałów lub akcji w spółkach-nadawcach, zobowiązanych tą ustawą do ich zbycia. Wśród tych podmiotów nie wymienia się jednak wszystkich osób prawnych z udziałem Skarbu Państwa. Fundacja, której założycielami byłyby spółki Skarbu Państwa, może zatem wymykać się kategoriom podmiotów objętych zakazem. Fundacja to bowiem podmiot odrębny od Skarbu Państwa. Nie jest jednak spółką. Nie jest wreszcie także państwową osobą prawną w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym - ocenia w rozmowie z Wirtualnemedia.pl Wojciech Szymczak, radca z Kancelarii Prawnej Media.

Zobacz także: Koniec naziemnej emisji TVN, TVN7, TTV i Metro? „Nasze niekodowane kanały są zagrożone”

Casus Polskiej Fundacji Narodowej

„Rzeczpospolita” w kontekście możliwego obejścia przepisów przytacza komentarz szefa senackiej Komisji Praw Człowieka i Ustawodawczej Krzysztofa Kwiatkowskiego. - Od lat trwają spory, czy fundacje spółek Skarbu Państwa są państwowymi osobami prawnymi. Np. kilka miesięcy temu Polska Fundacja Narodowa, w całości finansowana przez takie spółki, odmówiła przekazania dokumentów do kontroli NIK, twierdząc, że nie jest państwową osobą prawną – zwrócił uwagę w rozmowie z „Rzeczpospolitą” były minister sprawiedliwości. PFN powstała w 2016 roku dzięki pieniądzom 17 spółek Skarbu Państwa. Jej zadaniem jest budowanie dobrego wizerunku Polski na świecie. Od początku istnienia fundacja jest jednak mocno krytykowana przez opozycję m.in. za przeznaczanie publicznych pieniędzy na cele polityczne Prawa i Sprawiedliwości i brak profesjonalizmu.

Zobacz także: TVN Grupa Discovery może zostać podzielona. „PiS-owi chodzi o wyłączenie Faktów”

TVN dla PFN lub zupełnie nowej fundacji

Czy Polska Fundacja Narodowa mogłaby kupić TVN? - Akurat wspomniana Polska Fundacja Narodowa nie prowadzi działalności gospodarczej, a w jej celach nie widnieje rozpowszechnianie programów. Można jednak wyobrazić sobie rozszerzenie tych celów albo założenie nowej fundacji właśnie w celu rozpowszechniania programów. Ustawa o radiofonii i telewizji dopuszcza bowiem, by nadawcą była fundacja - tłumaczy nam Szymczak.

Przejęcie większościowego pakietu akcji w TVN może kosztować kilka miliardów złotych. Fundacja stworzona przez na przykład kilkanaście państwowych molochów mogłaby zgromadzić pieniądze na ten cel. Tym bardziej, że zdaniem PIKE, krótki vacatio legis „Lex TVN” może zmusić Discovery do odsprzedania stacji poniżej jej wartości.

PIKE chwali propozycję szefa KRRiT

Z dostępnej na stronie Senatu opinii przesłanej przez PIKE wynika, że organizacja dopatrzyła się jednej pozytywnej poprawki. Kiedy Sejm uchwalił „Lex TVN” sprawozdawca projektu Marek Suski zapowiedział, że w izbie wyższej parlamentu jego partia zgłosi poprawkę, która zniesie obowiązek koncesyjny dla kanałów satelitarnych i kablowych. Zamiast koncesji będą wydawane zezwolenia na nadawanie. W tym przypadku nie będzie miał znaczenie kapitał spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego. TVN24, który uzyskał już holenderską koncesję, bez trudu otrzymałby więc zezwolenie w Polsce. Takie rozwiązania zaproponował w liście do szefa klubu PiS Ryszarda Terleckiego przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Witold Kołodziejski.

- PIKE z zadowoleniem  przyjmuje jedynie zapowiadaną liberalizację na rynku medialnym, zakładającą  ograniczenie obowiązku koncesyjnego tylko do nadawania  rozsiewczego naziemnego. PIKE od dawna  postulowało  bowiem, by do nadawania w sieciach telekomunikacyjnych (w  szczególności  kablowych), wzorem nadawania w systemie teleinformatycznym (Internecie), wystarczające było zgłoszenie. Aby PIKE pozytywnie oceniła także ustawę, liberalizującą wymogi rozpoczęcia działalności na rynku medialnym, konieczne jest jednak, by procedura zgłoszeniowa nie umożliwiała  arbitralnych odmów wyrażenia zgody na rozpoczęcie nadawania. Warunki, które powinien spełnić nadawca, muszą  zostać  określone konkretnie i nie powinny wykraczać ponad  to, co  jest obecnie wymagane do uzyskania koncesji (chyba, że dodatkowe warunki miałyby na celu zapewnienie równowagi w relacjach nadawca-operator) - czytamy w opinii PIKE.

„Ustawa rażąco narusza przepisy traktowe UE”

W pozostałych kwestiach organizacja zrzeszająca sieci kablowe bardzo krytycznie odnosi się do projektu „Lex TVN”. - Rozwiązanie takie jest rażąco sprzeczne ze swobodami  traktatowymi, do których stosowania  Rzeczpospolita  Polska zobowiązała się wstępując do Unii Europejskiej. (…) Wadliwość Ustawy może wynikać także z tego, że Ustawa została przyjęta na posiedzeniu Sejmu w dniu 11 sierpnia 2021 roku już po tym, jak posłowie przegłosowali odroczenie tego posiedzenia do  września 2021 roku. Co najmniej wątpliwości  musi  budzić  natomiast dokonanie  reasumpcji  tego  głosowania  i  dalsze procedowanie  nad  projektem  Ustawy  na posiedzeniu  Sejmu  w  dniu  11  sierpnia 2021 roku, w tym ostateczne  przyjęcie Ustawy. W ocenie PIKE  Senat powinien wziąć pod  uwagę także te okoliczności, podejmując decyzję o losie Ustawy - pisze PIKE.

W poniedziałek senackie komisje zajmą się Lex TVN

Na poniedziałkowe posiedzenie połączonych komisji zaproszeni zostali m.in. Marek Suski, poseł sprawozdawca, Witold Kołodziejski, przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Marcin Wiącek, Rzecznik Praw Obywatelskich, Marek Zirk-Sadowski, prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Juliusz Braun, członek Rady Mediów Narodowych, Jerzy Straszewski, prezes Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej, Jan Dworak, Towarzystwo Dziennikarskie oraz mecenasi Mikołaj Sowiński i Bartosz Krużewski, pełnomocnicy TVN Grupa Discovery.  Wszystko wskazuje na to, że zdominowany przez opozycję Senat odrzuci „Lex TVN”. Ustawa wróci do Sejmu. Jeśli tam PiS wygra głosowanie, to trafi na biurko prezydenta. Andrzej Duda stwierdził przy okazji Święta Wojska Polskiego, że prawo do własności i wolność słowa muszą być przestrzegane. Z nieoficjalnych informacji wynika, że skłania się ku zawetowaniu „Lex TVN”, ponieważ obawia się, że ustawa zaszkodzi relacjom polsko-amerykańskim i utrudni reformę armii.