Jedna podwyżka stóp, a zdolność mniejsza o 10 tysięcy
O prawie 10 tys. zł spadła w wyniku jednej decyzji RPP zdolność kredytowa 3-osobowej rodziny zarabiającej 5 tys. zł netto. Osoby, które albo mają już decyzję kredytową, albo szybko złożą wniosek, mają jeszcze szansę „uratować” swoją zdolność.
Środowa decyzja RPP spowodowała natychmiastowy wzrost stopy WIBOR. O ile jeszcze w środę 3-stawka wynosiła 4,94%, to wczoraj było to już 5,05%. Gdyby WIBOR miał w pełni odzwierciedlić skalę podwyżek stóp oficjalnych, wzrósłby do 5,19%. Sadząc po notowaniach kontraktów FRA, rynek oczekuje takiego poziomu w perspektywie miesiąca – dwóch miesięcy. Zmiana stopy rynkowej, oprócz tego, że powoduje wzrost raty kredytowej, ma też inny ważny skutek – obniża zdolność kredytową. A to oznacza, że rynek kredytów hipotecznych, który nie ochłonął jeszcze po styczniowym zaostrzeniu zasad wyliczania zdolności (rekomendacja SII), czeka kolejna próba. Tym razem przyczyna leży jednak nie po stronie nadzoru, a władz monetarnych.
Wyparowały dwa metry mieszkania
Korzystając z kalkulatora jednego z banków z pierwszej piątki pod względem sprzedaży kredytów mieszkaniowych, oszacowaliśmy, jaki wpływ na zdolność miała wczorajsza podwyżka stopy WIBOR (jest ustalana raz dziennie). Do obliczeń przyjęliśmy, że marża kredytu wynosi 1%, a rodzina jest 3-osobowa i osiąga dochód na poziomie 5 tys. zł netto. Nie spłaca innych zobowiązań. O ile jeszcze w środę zdolność dla takiej rodziny można było szacować w naszym przykładzie na 362 tys. zł, to dzień później było to już 358 tysięcy. Oczekiwany wzrost stopy WIBOR w okolice 5,2%, spowodowałby dalszy spadek zdolności poniżej 353 tys. zł. Efekt jednej podwyżki RPP w sumie oznacza więc zdolność kredytową niższą o prawie 10 tys. zł. Jest to oczywiście wielkość przykładowa, wyliczenia poszczególnych banków mogą się bowiem od siebie różnić. Poza tym, w przypadku osób lepiej zarabiających, różnica będzie większa. Gdyby tę różnicę odnieść do średniej ceny transakcyjnej mieszkania w 16 największych miastach Polski z ostatnich trzech miesięcy (5 473 zł dane Home Broker i Open Finance), oznaczałaby ona możliwość zakupu mieszkania mniejszego o prawie dwa metry.
Spadek cen mieszkań zniwelował wcześniejsze podwyżki stóp
Ale uwaga! Środowa podwyżka stóp oficjalnych – choć pierwsza po dłuższej przerwie – była już piątą w obecnym „cyklu”. Od początku 2011 r. stopy zostały podniesione łącznie o 1,25 pkt. proc. W tym czasie 3-miesięczny WIBOR wzrósł łącznie o 1,11%. Efekt tylko tej zmiany, nie licząc spadku zdolności w wyniku zaostrzenia wymagań przez nadzór, to możliwości zakupowe mieszkania mniejsze o 44 tysiące złotych. Oznacza to, że rodzina z naszego przykładu musiałaby zrezygnować z zakupu 8 metrów kwadratowych mieszkania. Na szczęście ten ubytek zdolności został praktycznie zniwelowany przez spadek cen mieszkań (średnia cena transakcyjna w styczniu 2011 r., wyniosła 6090 zł za metr).
Bank | Rodzaj WIBOR | Ustalenie i aktualizacja stawki referencyjnej |
Alior Bank | 3M | Z przedostatniego dnia roboczego, aktualizacja co 3 miesiące |
Bank BGŻ | 6M/1Y | Z przedostatniego dnia roboczego, co 6 miesięcy/1 rok |
Bank Millennium | 3M | Z ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego zmianę, aktualizacja co 3 miesiące. |
Bank Pocztowy | 3M | Z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego zmianę, aktualizacja co 3 miesiące |
BNP Paribas Fortis | 3M | W dniu uruchomienia kredytu, aktualizacja co 3 miesiące |
BOŚ Bank | 6M | Ustalany dwa dni przed nowym okresem, aktualizacja co 6 miesięcy |
BPH | 1M/3M/6M | Z przedostatniego dnia, aktualizacja w ostatnim dniu każdego mijającego miesięcznego/3 miesięcznego/6 miesięcznego okresu obrachunkowego, liczonego od dnia wypłaty kredytu |
BZ WBK | 3M | Z przedostatniego dnia roboczego, aktualizacja co 3 miesiące |
Credit Agricole | 3M | Średnia arytmetyczna z notowań WIBOR 3M z okresu 22-27 dnia ostatniego miesiąca poprzedzającego 3-miesięcznego okresu. Aby uległa zmianie musi się zmienić o przynajmniej 0,25 p.p., aktualizacja co 3 miesiące. WIBOR do pierwszej raty ustalany przez bank, raz na kwartał. |
Deutsche Bank PBC | 3M | Ustalany we wtorek lub czwartek poprzedzający zmianę, aktualizowany co 3 miesiące |
DnB NORD | 3M | Stopa ustalana 5 dnia każdego miesiąca (notowanie 2 dni robocze przed ta datą), aktualizacja co 3 miesiące. |
Eurobank | 3M | Stopa ustalona 25. dnia ostatniego miesiąca kwartału kalendarzowego, aktualizacja 1 stycznia, 1 kwietnia, 1 lipca, 1 października |
Getin Noble Bank | 3M | Nowa stawka obowiązuje od 9-go dnia najbliższego miesiąca będącego początkiem nowego kwartału rozliczeniowego. Stawka referencyjna obliczana jest jako średnia ze stawek WIBOR 3M z pierwszych pięciu dni roboczych miesiąca poprzedzającego 3-miesięczny okres obowiązywania stawek. Aktualizacja pod warunkiem zmiany o przynajmniej 10 punktów bazowych w stosunku do stawki referencyjnej poprzednio obowiązującej. |
Idea Bank | 3M | Stawki obowiązują od 22. dnia miesiąca będącego początkiem nowego kwartału rozliczeniowego. Obliczane są jako średnia ze stawek WIBOR 3M z pierwszych pięciu dni roboczych miesiąca w którym zaczyna się 3-miesięczny okres obowiązywania stawek. Aktualizacja pod warunkiem zmiany o przynajmniej 10 punktów bazowych w stosunku do stawki referencyjnej poprzednio obowiązującej. |
ING Bank | 6M | Stopa ustalana na dzień płatności raty. Pierwsza, z ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc zawarcia umowy kredytu. Aktualizacja co 6 miesięcy. |
Kredyt Bank | 3M | Stopa ustalana w dniu poprzedzającym dzień spłaty raty. Dla pierwszej raty z ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc zawarcia umowy kredytu. Aktualizacja co 3 miesiące |
mBank | 3M | Ustalana na początku miesiąca. Aktualizacja co miesiąc, pod warunkiem zmiany stopy referencyjnej o przynajmniej 0,1 p.p. |
Multibank | 3M | Ustalana na początku miesiąca. Aktualizacja co miesiąc, pod warunkiem zmiany stopy referencyjnej o przynajmniej 0,1 p.p. |
Nordea Bank | 3M | Z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego zmianę (płatność raty), aktualizacja co 3 miesiące |
Pekao Bank Hipoteczny | 6M | Sprzed dwóch dni przed wypłatą kredytu, aktualizowana co 6 miesięcy w tym samym dniu miesiąca, w którym była wypłata kredytu |
Pekao SA | 3M | Średnia notowań z ostatniego miesiąca. Aktualizowana co miesiąc, pod warunkiem zmiany stopy referencyjnej o przynajmniej 0,25 p.p. |
PKO Bank Polski | 3M | Z przedostatniego dnia roboczego, aktualizacja co 3 miesiące |
Polbank EFG | 3M | Ustalana w dniu uruchomienia kredytu. Aktualizowana co 3 miesiące. |
Raiffeisen Bank | 3M | Średnia z 5 ostatnich notowań w kwartale. Aktualizacja 1 stycznia, 1 kwietnia, 1 lipca, 1 października |
Warto też spojrzeć na zdolność kredytową 3-osobowej rodziny z naszego przykładu wyliczanej jako średnia dla wszystkich banków. W takim ujęciu nie możemy co prawda wyłapać, jaka zmiana nastąpiła w ostatnich dwóch dniach, ale możemy ocenić, jak zdolność zmieniła się od początku „cyklu” podwyżek, czyli od stycznia 2011 roku. Co więcej, takie zestawienie uwzględnia również spadek zdolności wywołany rekomendacją SII. O ile przeciętnie na rynku w kwietniu nasza rodzina mogła liczyć na 371 tys. zł kredytu, to w styczniu 2011 r. było to 428 tysięcy. Różnica wynosi aż 57 tysięcy.
Katarzyna Siwek, Jerzy Węglarz Home Broker
Paweł Kołtun, Lion’s House
Dołącz do dyskusji: Jedna podwyżka stóp, a zdolność mniejsza o 10 tysięcy