Wizerunki tych dziennikarzy przestępcy wykorzystali do oszustw deepfake (lista)

Cyberprzestępcy kreujący deepfake najczęściej żerują na wizerunkach i głosach dziennikarzy – wynika z opracowania NASK. Poszkodowani są też politycy, piosenkarze, aktorzy, lekarze i sportowcy, a od niedawna także duchowni. NASK publikuje też pełną listę znanych osób, których wizerunki zostały wykorzystane do oszustwa technologii deepfake. Jest na niej kilkudziesięciu dziennikarzy i dziennikarek.

Z raportu NASK i KNF wynika, że grupą najbardziej narażoną na kradzież wizerunku i głosu są dziennikarze – to 32 proc. poszkodowanych osób.

„Zdarzają się oszustwa, w których dziennikarka lub dziennikarz sztucznie stworzonym „swoim” głosem, wraz z dopasowanym do fałszywego komunikatu ruchem ust (technika lip-sync), namawiają do inwestycji finansowej (np. Wojciech Cejrowski, Danuta Holecka, Piotr Kraśko) czy niezwykłego lekarstwa (np. Monika Olejnik, Paulina Smaszcz). Częściej jednak towarzyszą na przerobionych przez przestępców filmach innym znanym postaciom, zwykle ze świata polityki. Wywiad z wykorzystaniem studio dużej stacji radiowej czy telewizyjnej to dodatkowy element, który wzmacnia wiarygodność przekazu oszustów” – wskazano w raporcie.

Zobacz: W dobie deepfejków przyszłość mediów społecznościowych jest pod znakiem zapytania

– Czasami bywa wręcz tak, że wkładanie tych samych słów w usta kolejnych osób, których wizerunki kradną przestępcy, sprawia komiczny efekt. Może to być np. polska dziennikarka, która przedstawia się imieniem i nazwiskiem znanego aktora czy biskupa albo też wysoki hierarcha kościelny, który opowiada, że cudowne lekarstwo pozwoliło mu na bezbolesne spacerowanie z wnukami. Nie chodzi jednak o humor. Tak naprawdę pokazuje nam to, że tworzący te oszustwa fabrykują je taśmowo, często nie umiejąc nawet odróżnić polskich imion męskich i żeńskich albo nie wiedząc, że polskich duchownych obowiązuje celibat. To pośredni dowód na to, że wiele z tych filmów powstaje poza granicami Polski – tłumaczy Michał Ołowski z NASK, również należący do zespołu analizującego deepfake.

Zobacz: Wstrząsający deepfake z dzieckiem w roli głównej. Mocna kampania właściciela T-Mobile

Każdy jest narażony na deepfake

Oprócz przedstawicieli mediów, najwyższy odsetek poszkodowanych kradzieżą wizerunku stanowią politycy (21 proc.) i biznesmeni (11 proc.) – reklamują fałszywe inwestycje, do których oszustwa typu deepfake są najczęściej wykorzystywane. Lukratywne projekty czy platformy finansowe uwiarygadniane są również poprzez manipulacje wizerunkami influencerów (5 proc.) i sportowców (5 proc.).

Wizerunki duchownych (7 proc.) oraz lekarzy (4 proc.) służą zwykle przestępcom do preparowania oszustw „cudownych lekarstw”. Wiarygodność tej odmiany kradzieży również bywa wzmacniana wizerunkami polityków (np. Szymona Hołowni), a także piosenkarzy czy aktorów.

Dziennikarze a deepfake - lista

NASK opublikował listę 121 znanych osób, których wizerunki zostały wykorzystane do przeróbek typu deepfake od początku 2024 roku, w oszustwach adresowanych do użytkowników polskiej przestrzeni internetowej. Odnotowano je na Facebooku, TikToku, X oraz YouTube. Są na niej politycy (np. Andrzej Duda, Donald Tusk), artyści (jak Janusz Gajos, Marek Kondrat) biznesmeni (np. Rafał Brzoska), influencerzy (Karol „Friz” Wiśniewski) czy sportowcy (Robert Lewandowski, Iga Świątek).

– Nie wierz bezkrytycznie w żaden film, który zobaczysz. Nie wierz nawet wtedy, gdy swoim własnym głosem, połączonym z właściwymi ruchami ust, wypowiada się na nim osoba publiczna, która cieszy się autorytetem – podkreśla Ewelina Bartuzi-Trokielewicz z Pionu Sztucznej Inteligencji w NASK, kierująca zespołem projektowym zajmującym się oszustwami deepfake.

Poniżej publikujemy część listy obejmującą dziennikarzy i ludzi mediów.

Michał Adamczyk
Magdalena Bałkowiec
Anna Bogusiewicz
Wojciech Cejrowski
Katarzyna Ciepielewska
Marek Czyż
Wojciech Dąbrowski
Justyna Dobrosz-Oracz
Katarzyna Dowbor
Ewa Drzyzga
Aleksandra Florczak (Ollasky)
Dorota Gawryluk
Robert Górski,
Magda Gessler
Danuta Holecka
Aleksandra Janiec
Grzegorz Jankowski
Piotr Kraśko
Iwona Kutyna
Paweł Lisicki
Monika Majewska
Robert Mazurek
Piotr Nisztor
Monika Olejnik
Agnieszka Oszczyk
Rafał Patyra
Michał Rachoń
Małgorzata Rozenek
Diana Rudnik
Bogdan Rymanowski
Natalia Rzeźniczak
Piotr Salak
Sławomir Siezieniewski
Alex Sumlińska
Marek Tejchman
Dorota Wellman
Anita Werner
Emilia Wierzbicki
Emilia Ziemnicka