Nowe zasady zbierania elektrośmieci

– Celem wprowadzenia nowej ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym jest uporządkowanie dotychczasowego funkcjonowania systemu zbierania i przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, a także wprowadzenie dodatkowych udogodnień dla konsumentów – ocenia Anna Wójcik, kierownik ds. ochrony środowiska i specjalista ds. transportu towarów niebezpiecznych (ADR) w firmie Stena Recycling.

Obowiązek umieszczenia w krajowym systemie prawnym obligujących do tego zapisów wprowadza dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE z 4 lipca 2012 r. w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE). Odpowiednią ustawę Sejm uchwalił w połowie lipca br. Po poprawkach Senatu wróciła ona do izby niższej parlamentu.

– Dla firm zbierających odpady najistotniejszą zmianą jest zakaz zbierania niekompletnego sprzętu – wskazuje Anna Wójcik. – Takie przedmioty konsumenci będą mogli pozostawić tylko w wyznaczonych miejscach, tzw. punktach selektywnej zbiórki odpadów, czyli PSZOK-ach, bądź w ramach systemu gminnego, czyli w ramach mobilnej zbiórki zużytego sprzętu.

Konsumenci będą też mogli oddawać taki sprzęt do zakładu przetwarzania zużytego sprzętu. Ograniczenie to ma zminimalizować zjawisko nielegalnego demontażu zużytego sprzętu w celu sprzedaży jego elementów w punktach skupu złomu. Postępowanie takie jest bowiem niebezpieczne dla ludzi i środowiska.

Nowa ustawa zobowiązuje sprzedawców detalicznych prowadzących sklepy o powierzchni nie mniejszej niż 400 mkw. do nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie będzie dłuższy niż 25 cm (np. elektryczna szczoteczka do zębów, ładowarka czy suszarka do włosów) bez konieczności kupienia nowego towaru. Sprzedawca detaliczny i hurtowy, który dostarczy przy tym nowy produkt konsumentowi do domu, np. przywiezie lodówkę, musi odebrać stary, nie wymagając z tego tytułu dodatkowej opłaty.

– Największym dla nas wyzwaniem będzie przeszkolenie pracowników – informuje Anna Wójcik. – Zmiany będą polegały również na tym, że nowa ustawa wprowadza obowiązek audytowania przedsiębiorcy przez weryfikatorów EMAS, jednostki bądź osoby, które według rozporządzenia unijnego dotyczącego zarządzania środowiskowego będą do tego upoważnione. Oznacza to dla nas dodatkowe koszty, które trzeba będzie ponosić na poczet przeprowadzenia takiej procedury.

Od 1 lipca 2006 roku Główny Inspektorat Ochrony Środowiska prowadzi rejestr przedsiębiorców zajmujących się odzyskiem elektrycznym i elektronicznym. Pod koniec ubiegłego roku wpisanych do niego było 16 001 organizacji, w tym 5 626 przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie wprowadzania sprzętu na rynek, 13 330 zajmujących się zbieraniem zużytych produktów, 180 zakładów przetwarzania, 120 firm trudniących się recyklingiem, 14 prowadzących działalność w zakresie innym niż recykling procesów odzysku oraz osiem wykonujących tego rodzaju usługi innych organizacji.

– Wprowadzone w ustawie zmiany budzą wątpliwości, czy istniejące podmioty będą w stanie zebrać cały zużyty sprzęt z rynku – zauważa Anna Wójcik.

Polska będzie musiała zwiększyć masę zebranego sprzętu przypadającą na jednego mieszkańca z 4 kg (ok. 170 tys. ton) do ok. 10 kg (385 tys. ton), czyli o blisko 230 proc.

Do końca 2015 roku przedsiębiorca, który wprowadza sprzęt do gospodarstw domowych, będzie musiał osiągnąć poziom zbierania zużytego sprzętu pochodzącego z tych gospodarstw w wysokości 35 proc. masy sprzętu sprzedanego rok wcześniej. Współczynnik ma jednak rosnąć i docelowo w 2021 wynieść 65 proc.